Santander: ontdek Colombia buiten de gebaande paden

In het Colombiaanse departement Santander volg je de ‘Koninklijke Wegen’ van een Duitse charlatan door een tweeduizend meter diepe canyon en dwaal je door de verlaten straatjes van charmante koloniale dorpjes. Met vele watervallen en woest stromende rivieren is Santander ook een populaire bestemming onder outdoor liefhebbers.

Bekijk hier de beste reistijd voor de regio Santander in Colombia

Het is twaalf uur in Jordán, een witgekalkt dorpje op de bodem van de Chicamocha Kloof. Een zwarte gier zweeft over de canyon, de wijde vleugels uitgestrekt. De straatjes zijn verlaten. Niemand waagt zich naar buiten tijdens deze hete middaguren, wanneer de zon op zijn hoogst staat en de wind compleet stilvalt. Eens was Jordán een koloniale handelspost van de Spanjaarden. Sindsdien lijkt het dorpje te zijn verstild in de tijd.

Met een diepte van tweeduizend meter is de Chicamocha Kloof in Santander een van de diepste canyons ter wereld, dieper dan de beroemde Grand Canyon. Maar de 227 kilometer lange kloof is vooral bijzonder mooi, met aan weerszijden steile bergwanden die iets weg hebben van gigantische boomwortels, met toppen van roodgekleurde rots. Wanneer je bovenaan staat zie je zo ver je kijkt bergketens die van blauw naar grijs kleuren, en op de bodem van de kloof, de Chicamocha-rivier die zich een weg door de canyon slingert.

De Koninklijke Wegen van Santander

Dwars door de canyon loopt een eeuwenoude handelsroute, ooit aangelegd door de inheemse volken die voor de komst van de Spanjaarden de kloof bewoonden. Halverwege de 19e eeuw legde een roemruchte Duitser met de naam Geo von Lengkerke die route in Santander nog eens aan, met 1300 kilometer aan ezelspaden die hij tamelijk ambitieus de ‘Koninklijke Wegen’ doopte. De route verbond de regio met Colombia’s belangrijkste Magdalena-rivier, en was bedoeld voor de export van onder andere tabak.

De bekendste van die paden verbindt de dorpen Barichara en Guane, twee van Colombia’s mooiste koloniale dorpen. Beiden kijken uit over weer een andere kloof, uitgesleten door de Suarez-rivier, een zijtak van de Chicamocha. De hellende straatjes van de dorpen zijn geplaveid met zandsteen en de lage, witgekalkte huizen hebben rode pannendaken en paarse bougainvillea die langs de muren groeien.

In Barichara zoeken we verkoeling voor de middaghitte in de buurtwinkel van Don Chepe. Van vroeg tot laat komen de dorpsbewoners hier samen voor het drinken van flessen Poker-bier gezeten aan plastic tafels omringd door schappen met wc-papier, tomaten en blikken tonijn. Werkmannen met hoeden die meesters zijn in het maken van grappen en het praten over niets. “Bier is goed voor je hoofd,” zegt één van de mannen. “Waarom? Omdat je er dronken van wordt. Don Chepe, nog een biertje graag!”

Hike naar de bodem van de canyon

Voor handel worden Geo’s paden allang niet meer gebruikt. Zijn plan voor een exportroute bleek wat al te ambitieus, en de Duitser keerde berooid terug naar Duitsland Maar onder wandelaars blijven de paden geliefd. Zoals de route die wij lopen, een pad van stenen van het op bijna 1700 meter hoogte gelegen Villanueva naar de bodem van de kloof, naar Jordán. Zigzaggend voert het pad ons langs de steile berghellingen naar beneden, een afdaling van 1200 meter.

Pad tussen Barichara en Guane in Santander

Met elke bocht naar beneden zien we het landschap veranderen. Van de Andesbossen en koffieplantages bovenaan de kloof naar de lagergelegen cactussen, vetplanten en palo santo-bomen. Hoe lager we komen, hoe heviger de droge hitte, die onze voetzolen doet aanvoelen alsof ze smelten. Verlangend kijken we naar de rivier op de bodem van het dal, die bijna niet dichterbij lijkt te komen.

Verkoelend bad in de rivier

Aangekomen in Jordán springen we dankbaar in een natuurzwembad gevoed met water van de rivier. De komende dagen laten we de Koninklijke Paden achter ons en zoeken we de adrenaline op in de omgeving van San Gil, de Colombiaanse ‘hoofdstad’ voor outdoorliefhebbers. Hier raften we over de stroomversnellingen van de Fonce-rivier, abseilen we van de Juan Curi-waterval, en zweven we over de Chicamocha Canyon met een paraglide. Inderdaad, in Santander hoef je je nooit te vervelen.