Alleen al de naam maakt je nieuwsgierig: de Koloniën van Weldadigheid. Ontdek verborgen verhalen en bijzondere monumenten. Dit unieke UNESCO Werelderfgoed komt pas echt tot leven als je die verhalen zelf ontdekt en ervaart. Op de grens van de Noordelijke Nederlandse provincies Drenthe, Friesland en Overijssel is deze gedeelde geschiedenis op de fiets of wandelend te beleven.
200 jaar geleden: stichting van de Koloniën van Weldadigheid in Nederland én België
Het is 1818 en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (waartoe ook België behoort) staat in brand. Napoleon heeft ons land als ‘Koninkrijk der Armen’ achtergelaten. De sociaal bewogen generaal Johannes van den Bosch komt als redder in nood met een ambitieus plan om de armoede in ons land te bestrijden door het stichten van zeven landbouwkoloniën. Naast de koloniën in het noorden van Nederland, werden er twee gesticht in België: in Wortel en Merksplas.
De Proefkolonie Frederiksoord
Dit is het begin van de invloedrijke geschiedenis van de Maatschappij van Weldadigheid. Als eerste wordt de Proefkolonie Frederiksoord opgericht. Op deze plek in Zuidwest-Drenthe staan 52 boerderijtjes klaar om de arme stedelingen te ontvangen. Hier kunnen ze op werk en onderdak rekenen in ruil voor arbeid op het land. Als snel volgen ook Wilhelminaoord en Willemsoord.
De kinderen in deze Vrije Koloniën gaan verplicht naar school en er is een eigen ziekenfonds. Er komen kerken, winkels, scholen en zelfs rustoorden. Met deze sociale voorzieningen loopt de Maatschappij van Weldadigheid 80 jaar vooruit op de rest van Nederland en wordt daarmee beschouwd als de bakermat van de verzorgingsstaat.
Kolonie Veenhuizen
Midden in het veen liet Van den Bosch drie gestichten bouwen voor weeskinderen, landlopers en bedelaars. Zij werden hier verplicht naartoe gestuurd om te worden ‘verpleegd tot een beter bestaan’.
Waar de bewoners van de Vrije Koloniën uitzicht hadden om als goede burgers terug te keren in de samenleving was die hoop er hier niet. In het Nationaal Gevangenismuseum kom je alles te weten over de bijzondere geschiedenis van deze voormalige Onvrije Kolonie.
Karakteristiek landschap met talrijke monumenten
Nog altijd zijn de sporen van het gedachtegoed van Johannes van den Bosch terug te vinden in het landschap en een verscheidenheid aan monumenten vertellen het unieke, verborgen verhaal. Het is hier fantastisch fietsen en wandelen.
Ontdek hier de Koloniën van Weldadigheid
Begin je bezoek aan de Koloniën van Weldadigheid in een van de bezoekerscentra. Kom in museum De Proefkolonie in Frederiksoord en het Nationaal Gevangenismuseum in Veenhuizen alles te weten over het grootse en baanbrekende experiment en ga vanuit hier op pad om het unieke gebied zelf te ontdekken. Neem de fiets- of wandelkaart mee, ontdek leuke uitjes en neus even rond in het winkeltje met boeken, streekproducten en souvenirs.
De leukste tips voor je bezoek!
- Bezoek het Koloniehuisje en Kolonieschooltje
- Fiets het Weldadig Rondje
- Loop de Monumentenroute
- Maak een ritje met de Kolonietram
- Ontdek het ‘Verhaal van Wilhelminaoord’
- Kom struinen in De Tuinen van Frederiksoord
- Beleef de Virtual Reality Experience in Willemsoord
- Doe de audiotour ‘Op Paupervisite’
- Volg de luistertocht van Suzanna Jansen door het Pauperparadijs
- Fiets de beleefroute ‘Onderwijs in de Koloniën van Weldadigheid’ met Dieuwertje Blok
- Maak een erfgoedwandeling met gids door Veenhuizen
Voor meer tips en mooie overnachtingsmogelijkheden kijk je op www.kolonienvanweldadigheid.nl